Op 28 september 2023 is er een rapport ‘Gokken met Gezondheid’ gepubliceerd door de overheid. Het document is opgesteld door de Nationaal Rapporteur Verslavingen onder de vleugels van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Hierin wordt advies gegeven over online kansspelen. Daarnaast wordt de stand van zaken wat betreft online gokken uitgebreid gedeeld. Het rapport is gebaseerd op literatuuronderzoek en gesprekken met relevante belanghebbenden. Wij zetten de belangrijkste punten voor je op een rijtje.
Adviezen vanuit het rapport ‘Gokken met Gezondheid’
In het rapport Gokken met Gezondheid worden er veel adviezen gegeven door Nationaal Rapporteur Verslavingen Prof. dr. Arnt F.A. Schellekens. Deze adviezen zouden moeten helpen om de regels en veiligheidsnormen met betrekking tot online gokken in de casinobranche serieus te nemen en te waarborgen. Wij zetten de belangrijkste adviezen voor je op een rijtje:
1. Toegang tot data
De overheid moet een goed systeem implementeren waardoor regelmatig kan worden bijgehouden hoe vaak mensen online gokken en welke problemen dit veroorzaakt. De Nationale Drug Monitor (NDM) van het Trimbos instituut vertelt de overheid hoeveel mensen in Nederland drugs, alcohol en tabak gebruiken. Daarnaast wordt er verteld welke problemen dit veroorzaakt. Online gokken vertoont overeenkomsten met drugs, alcohol en tabak, aangezien dit ook verslavend is en het ernstige problemen kan veroorzaken. Daarom zou het logisch zijn om online gokken ook op te nemen in de NDM.
De gegevens vanuit de Centrale Databank (CDB) moeten snel en gemakkelijker beschikbaar worden gemaakt onafhankelijk van de onderzoekers. Dit is namelijk erg belangrijk voor de gezondheid.
2. Eisen aan kansspelaanbieders
Er moet niet alleen worden gekeken naar mensen die te veel gokken, maar ook naar de voorzorgsmaatregelen om de schade door online gokken te voorkomen. Schades die kunnen voorkomen bij verslaving aan online gokken zijn bijvoorbeeld: financiële, relationele, psychologische, gezondheids, werk en studieproblemen.
Onafhankelijke experts kunnen worden ingeschakeld om regels op te stellen voor het voorkomen van verslaving. Hierbij moet ook een oplossing komen over hoe dit gecontroleerd en gehandhaafd kan worden. Er moet goed onderzoek worden gedaan om een oplossing te vinden hoe gok schade beperkt kan blijven. Experts kunnen op basis van een onderzoek regels maken waaraan gokbedrijven zich moeten houden en/of waardoor mensen niet te veel kunnen gokken.
Gokbedrijven in Nederland moeten verantwoordelijk gehouden kunnen worden als de zorgplicht niet goed nagekomen wordt. Het spelen van gokspellen met een heel groot risico kan verboden worden of regels ingesteld worden zodat het risico verminderd wordt.
3. Preventie
In de adviezen over preventie wordt er weer gesproken over de experts. De experts die weten hoe verslavingen voorkomen kunnen worden, kunnen advies geven aan online gokbedrijven. De Kansspelautoriteit (Ksa) kan als tussenpersoon fungeren. Er kan meer bewustwording worden gecreëerd van de gevaren die online gokken met zich meebrengt. Hiervoor kunnen bijvoorbeeld lesmateriaal, georganiseerde dagen, informatieve websites en online campagnes opgesteld worden om mensen te informeren. Deze moeten specifiek gericht zijn op jongeren.
Er kan worden overwogen om geld uit een fonds te gebruiken om het voorkomen van verslavingen te bekostigen. Dit wordt gebruikt voor effectieve campagnes en programma’s om de doelgroep aan te spreken.
4. Reclame en marketing
Reclame en marketing van casino’s kunnen mensen aanzetten tot gokken. Er zouden daarom strengere regels ingevoerd moeten worden voor de reclame en marketing. Dit ook, omdat bijvoorbeeld jongeren hier erg gevoelig voor kunnen zijn.
Hiervoor zou het Belgische of Italiaanse model gebruikt kunnen worden, waarin alle reclames verboden zijn. In Nederland is momenteel ongerichte reclame zoals televisie, radio en billboard- reclame verboden. Dit was voorheen wel legaal maar werd op 1 juli 2023 verboden. Wel mag er in Nederland voor online casino’s geadverteerd worden via gerichte reclame. Dit is bijvoorbeeld het adverteren via affiliate websites.
5. Vroeg signalering en aansluiting op de verslavingszorg
Gokbedrijven moeten duidelijke informatie op hun website hebben over de gevaren van gokken. Het moet ook gemakkelijk te vinden zijn. De informatie moet in begrijpelijke taal worden geformuleerd. Ook moet het beschrijven wat de gevaren kunnen zijn online gokken in combinatie met alcohol of drugs. Er moet tijd geïnvesteerd worden in de vindbaarheid van hulpbronnen zoals Loket Kansspel, Cruks en AGOG. De manier waarop we problemen herkennen en mensen doorverwijzen naar hulp kan verbeterd worden. Met Loket Kansspel en andere zorginstanties zal moeten samengewerkt worden.
6. Naar een betere zorg voor mensen die kampen met (online) gokverslaving
Nationaal Rapporteur Verslavingen Prof. dr. Arnt F.A. Schellekens vindt het een goed idee om bepaalde regels en normen te maken voor hoe gedragsverslavingen zoals gokverslaving behandeld zou moeten worden. Dit kan betrekking hebben op hoe mensen worden getest en er wordt vastgesteld of er sprake is van een verslaving. Daarbij komt ook kijken hoe de verslaving behandeld kan worden.
7. Onderzoek
Door de commissie Preventie van Kansspelverslaving moet overwogen worden om bij het uitvoeren van het programma te zorgen voor de bouw van een onderzoeksstructuur. Daarbij horen de samenwerkingen op lange termijn met meerdere organisaties.
8. Departementale taakverdeling
Het ministerie van VWS zou de verantwoordelijkheid moeten hebben voor het beleid om gokverslavingen te voorkomen en aan te pakken. Het ministerie van VWS is namelijk ook verantwoordelijk voor het voorkomen en behandelen van andere verslavingen.
9. Banken
Ontdek wat banken kunnen doen om te zien of mensen problemen hebben met gokken. Ook zouden ze kunnen helpen met deze mensen hulp aan te bieden en verslaving te voorkomen.
10. Internationaal
Leer van ervaringen in het buitenland.
‘’Tussen 1 oktober 2022 en 1 juli 2023 is er tussen de €271 miljoen uitgegeven aan gokreclames.’’
De stand van zaken
Reclame-uitgaven
Sinds 1 oktober 2021 mag er reclame gemaakt worden voor online gokken. Holland Casino, Toto en BetCity hebben hieraan tientallen miljoenen uitgegeven. Tussen 1 oktober 2021 en 1 juli 2023 werd er tussen de €271 miljoen uitgegeven aan gokreclames. Voor gokreclames voor op televisie is dit €158 miljoen. Op 1 juli 2023 ging vervolgens het verbod op ongerichte reclame in, waaronder radio en televisie in. In 2025 wordt er een verbod op sponsoring ingevoerd.
De omvang van de markt
De Ksa heeft de omvang van de illegale Nederlandse markt geschat op ongeveer €580 miljoen. Dit bedrag werd in 2021 bijgesteld naar €814 miljoen.
Er zijn een aantal voorspellingen gedaan wat deze omvang rond 2024 zal zijn. Deze voorspellingen zijn gedaan door H2 Gambling Capital (H2) en Regulus Partners (RP). De voorspellingen van beide partijen komen redelijk overeen met elkaar. H2 schat de totale markt in 2024 op €1,1 miljard. RP schat de totale markt op €827 miljoen.
Aantal spelers
Bij alle onderzoeken die er zijn gedaan, wordt er geduid op een stijgende trend van het aantal spelers na het legaliseren van online gokken. Vanuit data van het marktonderzoeksbureau Gfk kwam het aantal gokkers in 2022 op circa 762.00 neer (bij legale aanbieders). Dit betekent dat 5,3% van de volwassen bevolking in Nederland gokt. Het grootste deel van deze gokkers (61%) heeft vier maanden voor de legalisering niet gegokt.
Hoog-risico gokkers
IPSOS/NOGA heeft een onderzoek gedaan naar mensen die gelogen hebben over de omvang van hun gokgedrag en die de behoefte hebben om steeds meer geld in te zetten bij gokken. Bij volwassenen bedraagt dit op 6% en voor jongvolwassenen 14%. Bij het Cruks zijn er nu in totaal 50.000 inschrijvingen van gokkers die een gokstop willen inlassen.
Loket Kansspel
Gokkers kunnen sinds 1 oktober 2021 terecht bij counselors voor informatie, hulp en advies. Spelers kunnen anoniem en gratis de hulplijn van Loket Kansspel bereiken via telefoon, chat en Whatsapp. In 2022 heeft Loket Kansspel 2.130 gesprekken gehad met gokkers en/of hun naasten. Meer dan de helft van deze gesprekken met gokkers betrof schade en problemen door gokken. 1% van deze bellers werd ingeschat als recreatieve speler, 17% als risicospeler en 60% als probleemspeler. 110 mensen werden dit jaar doorverwezen naar hulporganisaties.
Gokkers in de verslavingszorg
Er waren in 2021 1887 hulpvragers voor gokproblematiek bij instellingen voor verslavingszorg. Hierbij wordt er deelgenomen aan het registratiesysteem LADIS. Tussen 2016 en 2021 nam het aantal hulpvragers licht af.
‘’Onderzoek toont aan dat de online kansspelen in algemene zin risicovoller zijn dan de vormen waar op een fysieke locatie wordt gegokt.’’
Conclusie
Lettend op alle besproken informatie, kan gesteld worden dat er veel geïnvesteerd is in reclame na opening van de gereguleerde markt. Waar het mogelijk is om dit met zekerheid vast te stellen, daar er geen beeld is van hoeveel personen al online gokten vóór regulering van de markt, zijn er volgens de bekende gegevens nieuwe spelers bijgekomen.
Bovendien wordt er geconcludeerd dat online gokken risicovoller is dan gokken bij fysieke casinolocaties. Dit komt doordat er anoniem gegokt kan worden en online gokken zeer toegankelijk. Er kan bijvoorbeeld gegokt worden op een telefoon of tablet. Men kan meerdere spellen op meerdere schermen spelen en er kan gemakkelijk online veel geld uitgegeven worden. Meerdere onderzoekers willen dat er breder gekeken wordt naar kansspelverslaving. Online gokken en meerdere problemen zijn naar verluidt sterk met elkaar verbonden zoals:
- Suïcidaliteit;
- Schuldenproblematiek;
- Somberheid, depressie;
- Alcoholgebruik;
- Financiële problemen;
- Relationele problemen;
- Werkproblemen;
- Familie problemen;
- Studieproblemen.
Er zal later dit jaar een werkagenda verslavingspreventie kansspelen worden opgesteld door de minister voor Rechtsbescherming en de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Ook wordt de wet Koa in 2024 geëvalueerd.
