Mediacode Koninklijk Huis: Strenger dan de reclameregels voor online kansspelen?

De Mediacode van het Koninklijk Huis wordt tegenwoordig erg vaak aangehaald. Heel Nederland is in de ban van Alexia en Antoon. En er zijn beelden van de twee. Maar deze worden nergens gedeeld. Als reden wordt daarbij steeds de Mediacode aangehaald. Maar hoe zit dit dan precies? En als we het vergelijken met een ander ‘hot topic’, online kansspelen, hoe verhoudt de striktheid van de Mediacode Koningshuis zich met reclameregels voor legale goksites? Uit pure interesse is de redactie van DutchGamblers op vergelijkend onderzoek gegaan!

Wat is de Mediacode Koninklijk Huis precies?

De Mediacode van het Koninklijk Huis bestaat sinds 1965. Het Koninklijk Besluit van 13 december dat jaar legde vast dat de persoonlijke levenssfeer van de leden van het Koninklijk Huis strikt moet worden beschermd. De Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) speelt hierbij een centrale rol.

Hoe deze code dan werkt:

• Media mogen zelf bepalen of zij beelden publiceren. Maar: de RVD kan adviseren dat dit een inbreuk is op de privésfeer.
• Foto’s of video’s van niet-officiële momenten (bijvoorbeeld vakantiebeelden) vallen vrijwel altijd onder deze privésfeer.
• Publicatie van dergelijk materiaal kan onrechtmatig zijn. Een uitzondering daarbij is als er een zwaarwegend publiek belang is. En zoals je al kunt invullen: dat publieke belang is er niet echt bij Antoon en Alexia… Het gaat hier immers om een jonge studente (Prinses) die haar eigen leven probeert op te bouwen.

De Mediacode is dus niet juridisch bindend, maar vormt een duidelijke gedragslijn. Uiteindelijk beslist de rechter of er sprake is van een inbreuk op de persoonlijke levenssfeer. De code moet voorkomen dat familie- of gezinsmomenten van leden van het Koninklijk Huis onnodig in de openbaarheid komen. En dan over andere strenge regels waar men het tegenwoordig veel over heeft…

Reclame voor online kansspelen: hoe streng zijn de regels?

Nederland kent sinds de legalisering van online kansspelen in 2021 een zeer streng systeem voor reclame en werving. De belangrijkste regels zijn vastgelegd in:

• Besluit werving, reclame en verslavingspreventie kansspelen
  Besluit ongerichte reclame kansspelen op afstand
• Beleidsregels van de Kansspelautoriteit, zoals de Beleidsregel verantwoord spelen (2024)

De kernpunten:

• Geen tv- en radiospots meer voor online kansspelen. Dit valt onder ongerichte gokreclame en is dus verboden sinds 1 juli 2023.
• Geen gebruik van rolmodellen of influencers die jonger dan 25 zijn of jongvolwassenen kunnen aanspreken.
• Verbod op shirtsponsoring door kansspelbedrijven bij sportclubs. Dit is sinds 1 juli 2025 ingegaan.
• Alleen gerichte online reclame is toegestaan, en dan nog onder strikte voorwaarden (geen targeting op kwetsbare groepen, duidelijke waarschuwingen, 24+ leeftijdsgrens).
• De Kansspelautoriteit houdt actief toezicht en kan forse boetes opleggen bij overtredingen.

Kortom: waar de Mediacode een gedragslijn zonder directe juridische werking is, hebben de reclameregels voor kansspelen dwingende wettelijke status.

Vergelijking: Mediacode versus reclameregels kansspelen

En nu de vergelijking… Op het eerste gezicht lijken beide codes sterk te verschillen in aard en toepassing. Toch zijn er ook overeenkomsten:

• Beide hebben hun basis in besluiten: de Mediacode in een Koninklijk Besluit (1965), de kansspelregels in moderne wet- en regelgeving (Wet Koa en onderliggende besluiten).
• Beide richten zich op bescherming: de Mediacode beschermt de privésfeer van leden van het Koninklijk Huis, de kansspelregels beschermen consumenten tegen misleidende of risicovolle reclame.
• Beide zijn preventief bedoeld: niet pas ingrijpen als er schade is, maar vooraf duidelijke kaders scheppen.

Het verschil zit vooral in de afdwingbaarheid. De Mediacode is niet bindend, terwijl de kansspelregels wettelijk verankerd zijn en streng gehandhaafd worden door de Kansspelautoriteit. Daarnaast zijn de boetes bij overtreding vaak enorm. Ook kan het zelfs zijn dat je je vergunning verliest op den duur. Dus…

Conclusie: wat is strenger?

Als we kijken naar de juridische werking, zijn de reclameregels voor online kansspelen duidelijk strenger. Ze zijn wettelijk vastgelegd en overtreding kan leiden tot boetes of het verlies van een vergunning.

De Mediacode is daarentegen meer een moreel en journalistiek kader. Hoewel publicatie van privébeelden in sommige gevallen onrechtmatig kan zijn, beslist de rechter altijd achteraf of er daadwerkelijk sprake is van een inbreuk. Het is overigens wel zo dat als de rechter besluit dat het onrechtmatig gebruik was, en je verwijdert de foto’s/video’s niet, dat er wel een civiele procedure kan volgen. Daar kan ook een schadevergoeding geëist worden.

Kortom:

• De Mediacode is een richtlijn, vooral gebaseerd op vrijwillige naleving door de media.
• De reclameregels voor online kansspelen zijn harde wetgeving met directe gevolgen bij overtreding.

Daarmee is de conclusie helder: de reclameregels voor online kansspelen zijn veel strenger dan de Mediacode Koninklijk Huis.

Veelgestelde vragen (FAQ)